Diskutim në tryezë të rrumbullakët mbi ‘Zbutjen e Ndikimit të Mjedisit në Hidrocentrale’ - Java e Gjelbër e BE-së

Besfort Kosova, hulumtues dhe menaxher i projektit në BGF, ishte pjesë e diskutimit në tryezën e rrumbullakët ‘Hidroenergji: Si të shmangni ndotjen e mundshme nga inovacioni ’në kuadër të Javës së Gjelbër të BE, të organizuar nga Hydropower Europe. Qëllimi i kësaj tryeze ishte të japë një kontribut në përmirësimin e cilësisë dhe vazhdimësisë së lumenjve evropianë dhe për të hedhur dritë mbi përvojat ndërdisiplinare përmes një mbledhje të përfaqësuesve të OJQ-ve, akademisë, ndërmarrjeve kryesore, politikëbërësve dhe audiencës më të gjerë duke përfshirë konsumatorët dhe ndërmarrësit e ardhshëm duke punuar për një tranzicion drejt një shoqërie të energjisë së pastër.

Gjatë diskutimit, pjesëmarrësit nënvizuan seriozitetin e degradimit mjedisor të shkaktuar nga instalimi i energjisë hidroenergjetike nga projektimi, ndërtimi, operimi, rinovimi dhe në fund nga çaktivizimi si dhe shtruan sfidat kryesore në trajtimit të ndikimeve të dëmshme mjedisore dhe socio-ekonomike, të cilat mund të shihen si një 'ndotja' në një kuptim më të gjerë. Po ashtu, ata nënvizuan se hidrocentralet e vegjël, veçanërisht në parqet kombëtare, po shkaktojnë më shumë dëm sesa përfitim në vendet e Ballkanit Perëndimor dhe nuk kanë asnjë ndikim real në aspektin e energjisë / balancimit të sistemit të energjisë, por thjesht po shkaktojnë dëm në biodiversitetin lokal, lumenjtë, sedimentet, ekosistemet ujore dhe tokësore, shfrytëzim i tokës dhe peizazhi dhe krijimi i tensioneve shoqërore për shkak të mungesës së ujit dhe devijimit të ujit.

Palët pjesëmarrëse theksuan praktikat dhe qasjet e mira për të kontribuar në shmangien e ndotjes tokësore dhe ujore dhe për të ndihmuar në zbutjen e ndikimeve të dëmshme.

Në këtë drejtim, në emër të BGF, z. Kosova paraqiti një seri rekomandimesh, ku u nënvizua nevoja për zbatim në moratorium dhe ndalim të zhvillimit të ri të projekteve të hidrocentraleve në parqet kombëtare dhe zonat e mbrojtura. Z. Kosova theksoi rëndësinë e integrimit zyrtar të miratimit të komunitetit në procedurën e licencimit dhe vlerësimin e përputhshmërisë me kriteret dhe standardet mjedisore duhet të zbatohen. Përveç këtyre, Z. Kosova shtoi se ‘Përmirësimi i efikasitetit të projekteve ekzistuese të hidrocentraleve duhet të jetë me prioritet të lartë dhe hidrocentralet duhet të zhvillohen vetëm në vende të përshtatshme, jashtë parqeve kombëtare dhe ku dëmtimi i mjedisit është minimal. Në përafrimin e strategjive dhe vendimeve të politikave me potencialin dhe situatën reale në terren duhen përfshirë interesat e komuniteteve.’

Diskutimet përfunduan në shënimin se vetëm përmes sigurimit të teknologjive dhe formateve të reja inxhinierike që kufizojnë ndotjen dhe ndikimin e hidrocentraleve është me rëndësi të madhe në mënyrë që të sigurohet qëndrueshmëria e lumenjve dhe të krijohet ndikim sa më i vogël në mjedis nga hidrocentralet, si në habitatet ujore, ashtu edhe në ndikimet në tokë.