BGF pjesë e panel diskutimit 'Energjia në Ballkanin Perëndimor - midis zhvillimit dhe gjeopolitikës'

Drejtori Ekzekutiv i Balkan Green Foundation, Visar Azemi, ishte pjesë e panelit ‘Energjia në Ballkanin Perëndimor - midis zhvillimit dhe gjeopolitikës’, organizuar nga Kolegji i Evropës. Qëllimi i diskutimit ishte inkurajimi i diskutimit midis përfaqësuesve të shoqërisë civile dhe akademisë mbi situatën aktuale dhe zhvillimet brenda sektorit të energjisë në Ballkanin Perëndimor.

Paneli synoi të sigurojë njohuri të thella për pjesëmarrësit, posaçërisht për studentët e Kolegjit të Evropës, në lidhje me sistemin rajonal të energjisë dhe sfidat kryesore që hasin vendet e Ballkanit Perëndimor, veçanërisht në marrëdhëniet me rrugën e tyre drejt integrimit në Bashkimin Evropian. Gjatë diskutimit, theks i veçantë iu dha trendeve ekzistuese që janë duke krijuar pengesa të pakthyeshme në rrugën drejt tranzicionit të energjisë.

Gjatë fjalimit të tij, Drejtori Ekzekutiv i BGF, Visar Azemi nënvizoi seriozitetin e gjendjes ekzistuese në vendet e Ballkanit Perëndimor, ku infrastruktura e përkeqësuar dhe varësia e madhe në qymyr për gjenerimin e energjisë janë shtyllat mbizotëruese energjetike në rajon, dhe burimet e ripërtëritshme të energjisë ende nuk shfrytëzohen për potencialin e tyre të bollshëm krahasues. Sipas Azemit, rajoni i Ballkanit Perëndimor duhet të promovojë përdorimin e gjerë dhe efikas të burimeve të ripërtëritshme të energjisë dhe të integrojë dhe harmonizojë tregjet e tyre të energjisë dhe me vendet fqinje të BE. Për më tepër, Azemi shtoi se ka me të vërtetë pengesa të shumta që pengojnë progresin e zbatimit të një axhende ndërlidhëse, të tilla si mungesa e investimeve, paqëndrueshmëria gjeopolitike etj. Megjithatë, ai deklaroi se është thelbësore të vendoset një infrastrukturë e integruar e energjisë e cila do të kontribuonte që vendet të avancohen në bashkëpunimi ndërkufitar, zhvillimi i projekteve rajonale dhe ulja e ekonomisë së tyre të karbonit.

Ndër projektet e tjera që BGF po zbaton aktualisht që përqendrohen në zhvillimet brenda sektorëve energjetikë lokalë dhe rajonalë, theksi iu dha Balkan Energy Prospect, një platformë e krijuar dhe zhvilluar nga BGF dhe partnerët e saj rajonalë që përshkruan strukturën e energjisë të secilit prej BB6 vendet. ‘Në mënyrë që të përshpejtohet tranzicioni i energjisë, është thelbësore të kuptohet analiza e bazuar në prova mbi sektorin aktual të energjisë. Balkan Energy Prospect ka potencialin të shërbejë si një pasuri e shkathët për institucionet përkatëse, vendimmarrësit dhe aktorët e tjerë të rëndësishëm brenda dhe jashtë rajonit të Ballkanit Perëndimor në përcaktimin e planeve të veprimit si dhe maksimizimin e ndikimit të burimeve të disponueshme. Përmes paraqitjes vizuale të të dhënave, platforma tregon se një qasje efikase e energjisë elektrike dhe lidhja e strategjive brenda rajonit të Ballkanit Perëndimor do të drejtojë procesin e bashkëpunimit dhe do të kontribuojë rajonalisht drejt avancimit të sistemeve të tyre të energjisë, të udhëhequr nga angazhimet e përbashkëta, detyrimet dhe synimet e Energjisë Traktati i Komunitetit,' shtoi Azemi.

Diskutimi u pasua nga Alexandar Kovačević, nga Instituti i Oksfordit për Studime të Energjisë, i cili theksoi se pothuajse të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor udhëheqin një treg të fragmentuar të energjisë të ngarkuar nga një varësi e madhe e qymyrit për prodhimin e energjisë, paqëndrueshmëri politike, sistem jo i besueshëm i transmetimit të energjisë dhe nivel i ulët i rezervave të gazit. Ai shtoi se vendet e Ballkanit Perëndimor duhet të përqendrohen në zhvillimin e iniciativave rajonale për t'u larguar nga praktikat e paqëndrueshme dhe për të çuar drejt një tranzicioni të drejtë dhe një treg më të larmishëm.

Diskutimi në mes pjesëmarrësve arriti në përfundimin se vendet e Ballkanit Perëndimor duhet të zhvillojnë strategji të qarta dhe të përbashkëta, duke u përqëndruar në burimet e ripërtëritshme të energjisë dhe dekarbonizimin, të kombinuara me rritjen e bashkëpunimit rajonal të brendshëm dhe të jashtëm. Për më tepër, si palë kontraktuese të Traktatit të Komunitetit të Energjisë, vendet e Ballkanit Perëndimor duhet të qëndrojnë të vëmendshëm ndaj detyrimeve të tyre në miratimin e legjislacionit energjetik të BE-së dhe ndjekjen e praktikave më të mira të sektorit në zhvillimin e politikave dhe zbatimin e udhëzimeve dhe standardeve të energjisë të BE-së.